Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łowiczu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st. sekr. sąd. Barbara Salamondra

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 września 2019 roku

sprawy z powództwa J. P.

przeciwko K. P. (1)

o obniżenie alimentów

1.  oddala powództwo;

2.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania

Sygn. akt III RC 57/19

UZASADNIENIE

Powód J. P. w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej K. P. (1) wniósł o zmianę obowiązku alimentacyjnego na rzecz byłej żony, ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi I Wydział Cywilny z dnia 1 grudnia 2014 grudnia, sygn. akt I C 977/14 w wysokości 200 zł miesięcznie płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poprzez zasądzenie od powoda J. P. na rzecz pozwanej K. P. (1) alimentów w kwocie 100 zł miesięcznie płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 maja 2019 roku oraz o nieobciążanie stron kosztami postępowania.

W uzasadnieniu powód podniósł, że jego sytuacja majątkowa, jak i zdolności zarobkowe od ostatniej konkretyzacji obowiązku alimentacyjnego po stronie powoda znacznie się pogorszyły. Powód zaprzestał świadczenia pracy, przeszedł na świadczenie emerytalne, jego stan zdrowia nie pozwala na podjęcie dodatkowego zatrudnienia, a przebyty wypadek komunikacyjny w zbiegu z postępującym procesem starzenia spowodował u powoda znaczące obniżenie manualnych zdolności, w tym zarobkowych. Powód stał się człowiekiem wymagającym wsparcia drugiej osoby. Powód leczy się wielonarządowo. Ponosi miesięczne wydatki na utrzymanie w wysokości 1590 zł.

(pozew – k. 2 – 7)

W odpowiedzi na pozew K. P. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że zaprzecza wszystkim okolicznościom faktycznym podanym w pozwie, a odnoszącym się do rzekomej aktualnej złej sytuacji życiowej powoda J. P.. Pozwana wskazała, że powód pozostawał w faktycznym związku z inną kobietą jeszcze przed orzeczeniem rozwodu i prowadzi z nią wspólne gospodarstwo domowe, co przyczynia się do standardu jego życia. Pozwana podała przy tym, że wynajmuje obecnie lokal mieszkalny w Ł. za kwotę 400 zł, a dodatkowo uiszcza opłaty na rzecz koleżanki, u której zatrzymuje się, gdy pracuje dorywczo w Ł..

(odpowiedź na pozew – k. 40 – 41)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2014 roku w sprawie sygn. akt I C 977/14 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny rozwiązał przez rozwód z winy męża związek małżeński J. P., syna J. i Z., urodzonego dnia (...) w Ł. i K. P. (2) z domu R., córki E. i A., urodzonej dnia (...) w Ł., zawarty w dniu 28 lutego 1976 roku w Ł. i zarejestrowany w Urzędzie Stanu Cywilnego w Ł. w dniu 28 lutego 1976 roku pod numerem (...) oraz zasądził od J. P. na rzecz K. P. (1) alimenty w kwocie po 200 zł miesięcznie płatne do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, pozostawiając bez zmian alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 maja 2013 roku sygnatura akt I C 330/13.

(dowód: wyrok w sprawie sygn. akt I C 977/14 – k. 35 w aktach I C 977/14)

Strony sprzedały należące do nich mieszkanie za około 140 tysięcy złotych i podzieliły się pieniędzmi po połowie.

(dowód: zeznania powoda J. P. – k. 52v)

W czasie orzekania alimentów J. P. osiągał dochód w wysokości 1400 zł. Mieszkał sam. Płacił wtedy pozwanej alimenty w wysokości 200 zł, zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi I Wydział Cywilny, mocą którego orzeczono separację związku małżeńskiego stron z winy J. P..

K. P. (1) pobierała wtedy stałą rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1117,46 zł. Wydawała ponad 300 zł na leki przeciwbólowe, reumatyczne, na stawy i kręgosłup. Mieszkała z dwoma synami: P. i P.. Po odejściu męża jej sytuacja majątkowa pogorszyła się.

(dowód: zeznania powoda J. P. – k. 52v, dokumenty ze sprawy I C 977/14)

Wyrokiem z dnia 2 lutego 2017 roku w sprawie III RC 174/16 Sąd Rejonowy w Łowiczu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie z powództwa J. P. przeciwko K. P. (1) o ustalenie wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego oddalił powództwo.

Sąd Okręgowy w Łodzi XII Wydział Cywilny Rodzinny wyrokiem z dnia 7 czerwca 2017 roku w sprawie sygn. akt XII Ca 117/17, po rozpoznaniu apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 2 lutego 2017 roku w sprawie sygn. akt III RC 174/16 oddalił apelację.

(dowód: wyrok w sprawie III RC 174/16 – k. 56 w aktach sprawy III RC 174/16, wyrok w sprawie sygn. akt XII Ca 117/17- k. 101 w aktach sprawy III RC 174/16 )

J. P. zatrudniony był od 31 stycznia 2015 roku na pół etatu jako piekarz z wynagrodzeniem w wysokości 1000 zł brutto.

Z dniem 15 lutego 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał J. P. zaliczkę na poczet przysługującej emerytury. Wyliczona kwota emerytury wynosi 1.858,98 zł.

Prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z konkubiną, która osiąga dochód w wysokości 1200 zł. Zamieszkuje w mieszkaniu, należącym do konkubiny. Zainwestował w niego pieniądze uzyskane ze sprzedaży mieszkania, którego był właścicielem razem z K. P. (1).

(dowód: zeznania powoda J. P. – k. 52v, umowa o pracę – k. 13, decyzja o przyznaniu emerytury w kwocie zaliczkowej – k. 14)

U J. P. stwierdzono zanik korowy w obrębie płatów czołowych, organiczne zaburzenia nastroju i zachowania (choroba przewlekła na podłożu zmian organicznych mózgu, wymagająca dalszego leczenia specjalistycznego) oraz zwyrodnienia wielostawowe. Na leki i rehabilitację wydaje około 250 zł miesięcznie.

Konkubina J. P. również ma problemy ze zdrowiem.

(dowód: zeznania powoda J. P. – k. 52v, wynik badania – k. 12, historia zdrowia i choroby – k. 15, zaświadczenie lekarskie – k. 20)

K. P. (1) w okresie od 2011 roku pobierała świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kształtujące się w następującej wysokości:

01-02/2011 – po 1518,25 zł,

03-07/2011 – po 1565,32 zł,

08-12/2011 – po 1173,99 zł,

01-02/2012 – po 1173,99 zł,

03-04/2012 – po 1227,24 zł,

(...) – 1263,36 zł,

(...) – 1236,27 zł,

01-02/2013 – po 1236,27 zł,

(...) – 1285,72 zł,

(...) – 1331,92 zł,

05-12/2013 – po 1308,82 zł,

01-02/2014 – po 1308,82 zł,

(...) – 1329,76 zł,

(...) – 1345,40 zł,

05-12/2014 – po 1337,58 zł,

01-02/2015 – po 1337,58 zł,

03-08/2015 – po 1364,58 zł,

(...) – 1684,56 zł,

10-12/2015 – po 1625,55 zł,

01-02/2016 0 po 1625,55 zł,

(...) – 1629,45 zł + 50 zł,

04 – (...) – 1629,45 zł.

Od 1 marca 2019 roku wysokość świadczenia do wypłaty K. P. (1) wynosi 1507,16 zł.

(dowód: informacja z ZUS – k. 29, decyzja o waloryzacji emerytury z FUS i okresowej emerytury kapitałowej – k. 43 - 44)

K. P. (1) wynajmuje mieszkanie nr (...) przy ul. (...) w Ł. za czynsz płaci w wysokości 400 zł miesięcznie. Musiała od podstaw umeblować wynajmowane mieszkanie. Na wydatki składają się również 200 zł tytułem opłaty za światło oraz 200 zł, które pozwana wydaje na benzynę.

Od poniedziałku do piątku pozwana przebywa u koleżanki, której płaci 100 zł za tydzień. Dorabia w P., jest to praca dorywcza. Nieraz pracuje 3-4 miesiące, a następnie przez 2 miesiące ma przerwę. Jest po operacji obu bioder.

(dowód: zeznania pozwanej K. P. (1) – k. 53, zaświadczenie – k. 49)

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Nie budzą wątpliwości Sądu co do wiarygodności dowody z dokumentów urzędowych i prywatnych, które nie były kwestionowane przez strony i potwierdzają przedstawiane przez nie fakty, jak również dowody z zeznań stron.

Sąd obdarzył przymiotem wiarygodności zeznania przesłuchanej w charakterze strony pozwanej z uwagi na fakt, że są spójne, znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda o pogorszeniu się jego możliwości zarobkowych i sytuacji życiowej. Powód pozostaje bowiem w związku z konkubiną, która ma własne dochody. Ponadto dochód powoda jest wyższy niż w chwili orzekania rozwodu. To pozwana jest w gorszej sytuacji życiowej, gdyż mieszka sama i musi samodzielnie zapracować na swoje utrzymanie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o obniżenie alimentów na rzecz pozwanej K. P. (1) nie jest zasadne, należało je zatem oddalić.

Punktem wyjścia do niniejszych rozważań jest art. 60 k.r.o. Zgodnie z treścią tego przepisu, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Z uwagi na fakt, iż zobowiązania alimentacyjne z reguły utrzymują się przez dłuższy czas, czemu nieodłącznie towarzyszą zmiany okoliczności kształtujących zakres świadczeń alimentacyjnych, ustawodawca przewidział w art. 138 k.r.o. możliwość dokonania odpowiednich zmian w zakresie wysokości tych świadczeń. Zgodnie zatem z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przepis ten pozwala, w razie zmiany zarobkowych lub majątkowych możliwości zobowiązanego lub uprawnionego do alimentacji, na zmianę orzeczenia lub umowy ustalającej wysokość alimentów.

Posiłkowo winno się uwzględnić również art. 135 k.r.o., który stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Należy wskazać, że ustawodawca nie definiuje pojęcia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Tym niemniej zgodnie z utrwalonymi poglądami judykatury potrzeby te należy rozumieć szeroko. Są to nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale również takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, statusowi społecznemu i wykształceniu. Przesłanką limitującą wysokość świadczeń alimentacyjnych są okoliczności leżące po stronie zobowiązanego, a zatem jego możliwości majątkowe i zarobkowe. Przez możliwości należy rozumieć nie tylko aktualnie uzyskiwany dochód, ale rzeczywiste możliwości zarobkowe. Należy zatem ocenić zdolność zobowiązanego do zarobkowania, a w zakres jego możliwości należy zaliczyć także i te, które nie są przez niego wykorzystywane, choć obiektywnie istnieją. W poczet możliwości zarobkowych zalicza się nie tylko dochody z jego pracy zarobkowej wykonywanej, bądź możliwej do wykonywania, czy też ekwiwalenty wynagrodzenia za pracę, jakim jest świadczenie emerytalne, ale też możliwe do uzyskania zasiłki i inne formy pomocowe. Możliwości majątkowe rozumie się także szeroko, nie tylko jako dochód aktualnie z majątku uzyskiwany, ale także jako rzeczywiste możliwości, a zatem także dochody, które zobowiązany może i powinien uzyskiwać przy prowadzeniu swoich spraw majątkowych z należytą starannością.

Obowiązek świadczeń alimentacyjnych między małżonkami po rozwodzie stanowi kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy powstałego przez zawarcie małżeństwa (tak SN w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 roku, III CZP 91/86).

Obowiązek alimentacyjny powoda ustalony został na mocy art. 60 § 2 k.r.o. Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2014 roku w sprawie sygn. akt I C 977/14 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny rozwiązał przez rozwód z winy męża związek małżeński stron i zasądził alimenty na rzecz K. P. (1) w kwocie po 200 zł miesięcznie płatne do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

W okolicznościach niniejszej sprawy istotne są zatem dwie przesłanki – stwierdzona w wyroku rozwodowym wina powoda J. P. i istotne pogorszenie sytuacji pozwanej K. P. (1). Sąd nie jest zobowiązany do badania, czy strona uprawniona do alimentów jest w niedostatku. Co jest ponadto niezmiernie ważne, to fakt, że wyrok orzekający rozwód stron jest prawomocny i Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie może go w żaden sposób wzruszyć ani negować.

Dla oceny zasadności zgłoszonego roszczenia w niniejszej sprawie należało zatem ustalić, czy od daty wydania wyroku w sprawie o rozwód pomiędzy stronami nastąpiła taka istotna zmiana stosunków, która uprawniałaby do uwzględnienia powództwa.

Zauważyć należy, że dochód powoda jest obecnie wyższy niż w chwili orzekania obowiązku alimentacyjnego i kształtuje się na poziomie 1600 zł. Ponadto, powód jest w kolejnym związku. Partnerka powoda uzyskuje własne dochody i niezależnie od faktu, że ma problemy ze zdrowiem, dokłada się do wspólnego gospodarstwa domowego.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja pozwanej. Od czasu orzeczenia rozwodu znacząco się ona pogorszyła. K. P. (1) jest sama i nie może liczyć na wsparcie drugiej osoby, zarówno finansowe, jak i emocjonalne. Nie ma osoby, której dochody mogłyby w jakiś sposób podratować budżet pozwanej. K. P. (1) zmuszona jest zapracować na swoje utrzymanie i pomimo przebytych operacji, cały czas dorabia do emerytury. Niewątpliwie pozwana nie jest obecnie w niedostatku, ale w każdej chwili może – między innymi z powodów zdrowotnych – przestać pracować. Podkreślić należy jeszcze raz, że jej sytuacja jest gorsza niż powoda, ponieważ niewątpliwie utrzymanie jest łatwiejsze, gdy dwie osoby dokładają się do wspólnego gospodarstwa domowego.

Z uwagi na powyższe okoliczności, mając na względzie sytuację zarówno powoda, jak i pozwanej, Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. z uwagi na sytuację finansową i majątkową powoda, Sąd wzajemnie zniósł koszty postępowania między stronami w sprawie.