Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łowiczu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Anna Kwiecień - Motylewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Barbara Salamondra

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 marca 2021 roku

sprawy z powództwa M. P. (1)

przeciwko G. P.

o alimenty

1.  zasądza od G. P. na rzecz jego pełnoletniej córki M. P. (1) ur. (...) alimenty w kwocie po 500 (pięćset) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk powódki M. P. (1) poczynając od dnia 01.04.2021 r.,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania,

4.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 94/20

UZASADNIENIE

Powódka M. P. (1) w pozwie z dnia 3 września 2020 roku skierowanym przeciwko pozwanemu G. P. wniosła o zasądzenie na jej rzecz alimentów w kwocie 1500 zł miesięcznie płatnych z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności. Jednocześnie zażądała zabezpieczenia roszczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na rzecz powódki alimentów kwocie 1500 zł, na czas trwania postepowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności. Powódka na uzasadnienie roszczenia wskazała, że studiuje w Ł.. Do czerwca 2020 r. otrzymywała stypendium socjalne wysokości 750 zł. Dochody, które osiąga powódka są niewystarczające do zaspokojenia jej usprawiedliwionych i koniecznych potrzeb. Również dochody, które osiąga matka powódki – E. P. (1) są niewystarczające do zaspokojenia usprawiedliwionych i koniecznych kosztów utrzymania powódki i jej sióstr. Pozwany nie łożył na rzecz powódki żadnych środków pieniężnych, w żadnym stopniu nie przyczynia się do zaspokojenia jej usprawiedliwionych potrzeb. Powódka oszacowała koszty własnego utrzymania na kwotę około 2000 zł. Składają się na nią: wynajem pokoju w Ł. – 550 zł plus opłaty za media 50 zł, bilet miesięczny na komunikację miejską – 40 zł, wyżywienie – 500 zł, chemia/kosmetyki – 150 zł, telefon – 50 zł, powrót do domu – 50 zł, lekarstwa – 100 zł, chemia do domu – 30 zł, rozrywka (kino, basen) – 100 zł, przedmioty szkolne (na studia) – 30 zł, odzież – 150 zł, zabiegi kosmetyczne/fryzjerskie – 150 zł, dentysta – 150 zł 5 razy do roku, eksploatacja/opłaty samochodu – 100 zł, wakacje – 1500 zł rocznie czyli 125 zł miesięcznie. Powódka podniosła, że na stałe musi przyjmować leki na alergię oraz żelazo. W uzasadnieniu podniesiono, że pozwany jest osobą przedsiębiorczą, osiąga bardzo duże dochody. Posiada gospodarstwo rolne o powierzchni ponad 10 ha oraz pracuje zarobkowo. Dochody pozwanego, w tym te z gospodarstwa rolnego oszacowano w pozwie na ok. 7000 zł miesięcznie. (pozew k. 2-5)

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo do kwoty 200 zł miesięcznie, wnosząc o jego oddalenie w pozostałym zakresie. Wskazał, iż części przedstawionych przez powódkę kosztów utrzymania nie można uznać za niezbędne i konieczne i są one, zdaniem pozwanego, wygórowane. Obecna sytuacja finansowa, rodzinna i zdrowotna, a także zobowiązania pozwanego pozwalają na partycypację w kosztach utrzymania powódki do kwoty 200 zł miesięcznie, którą może ponieść bez uszczerbku dla siebie, swoich potrzeb i utrzymania pozostałych dzieci. Pozwany podniósł, że niejednokrotnie przekazywał powódce kwoty w wysokości 50 – 100 zł oraz pomagał jej poprzez wykonywanie prac związanych z naprawą samochodu. Zdaniem pozwanego wysokość wydatków przedstawionych przez powódkę w realiach życia codziennego są to wydatki, które ponosi pięcioosobowa rodzina, a nie jedynie 23-letnia kobieta. G. P. zaznaczył, że powódka nie wykazała dochodów miesięcznych uzyskiwanych z tytułu pracy zarobkowej. Nie wskazała też jakie koszty zawiązane z utrzymaniem powódki ponosi jej matka. Zaznaczył, że jest zatrudniony jako pomocnik wulkanizatora w wymiarze ¼ etatu. Potwierdził, że posiada gospodarstwo rolne o powierzchni około 10 ha, jednak jego stan zdrowia nie pozwala na wykonywanie pracy w gospodarstwie. Dlatego też pozwany zawarł umowę dzierżawy gruntów rolnych z tytułu czego osiąga rocznie dochód w wysokości 3135 zł. Pobiera także dopłaty do gruntów rolnych w wysokości około 6800 zł rocznie. Łączny miesięczny dochód pozwanego oraz jego domowników wynosi około 2427 zł. Pozwany określił następujące własne wydatki: rata kredytu w Banku Spółdzielczym w S. – 550 zł, opłata za energię elektryczną – 340 zł, opłata za telefon i za internet – łącznie 143 zł, opłata za wodę – 35 zł, śmieci – 30 zł, podatek rolny – 50 zł, zakup węgla – 240 zł, wyżywienie – 600 zł, chemia – 150 zł przedsionek butla gazowa myśli 50 zł, paliwo – 600 zł, łącznie 2758 zł. Pozwany podniósł, że jest zmuszony pożyczać pieniądze od rodziny i znajomych. Zaznaczył, że powódka mieszka wspólnie ze swoim partnerem, studiuje zaocznie, co umożliwia jej podjęcie pracy nawet na pełen etat i pokrycie niezbędnych kosztów życiowych. (odpowiedź na pozew k. 16-19)

Postanowieniem z dnia 11 września 2020 roku Sąd zabezpieczył powództwo przez zobowiązanie pozwanego G. P. do uiszczania w czasie trwania postępowania w niniejszej sprawie na rzecz powódki M. P. (1) kwoty 300 zł miesięcznie tytułem alimentów, która to kwota płatna jest z góry do dnia 10–tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk powódki, począwszy od dnia 3 września 2020 roku oraz oddalił wniosek w pozostałej części. (postanowienie – k. 27, uzasadnienie – k. 52-53)

Na rozprawie w dniu 30 marca 2021 roku powódka zajęła stanowisko, jak dotychczas wnosząc o zasądzenie alimentów w kwocie 1500 zł. Pozwany nie uznał powództwa, podniósł, że chciałby pozostać przy alimentach w wysokości 300 zł. (e-protokół rozprawy – k. 66-67).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. P. (1), urodzona (...), jest córką G. P. i E. P. (2). Rodzice powódki nie mieszkają razem, nie są po rozwodzie. G. P. zamieszkuje w T. (gm. B.), E. P. (2) - w B. (gm. G.).

( okoliczności przyznane, odpis skrócony aktu urodzenia – k. 6 )

M. P. (1) ma obecnie 24 lata. Jest studentką I roku na kierunku administracji w Ł.. Są to studia nieodpłatne. Mieszka w Ł. w wynajętym pokoju. Koszty wynajmu wynoszą 550 zł plus opłata za media (prąd, gaz) – 50 zł. Na miesięczne koszty utrzymania powódki składają się ponadto następujące pozycje: bilet miesięczny w komunikacji miejskiej (tzw. migawka) - 40 zł, wyżywienie – ok. 400-500 zł, chemia i kosmetyki – 100-150 zł, telefon - 50 zł, dojazdy do domu rodzinnego ( pociągiem, bądź samochodem) - 50 zł, lekarstwa 50-100 zł, chemia do domu - 30 zł, rozrywka - 100 zł, przedmioty do szkoły (na studia) - 30-50 zł, ubrania - 100-150 zł, łącznie ok. 2020 zł miesięcznie. Do czerwca 2000 roku M. P. (1) otrzymywała stypendium socjalne w wysokości 750 zł. Powódka pracuje w sklepie (...) w Manufakturze (...) i zarabia 18,30 zł za godzinę. W miesiącu lutym b.r. jej dochód z tytułu pracy zarobkowej wyniósł ok. 1000 zł. Powódka podejmowała również prace dorywcze w restauracjach. Obecnie z uwagi na pandemię (...)19, wprowadzony lock down, zamknięcie restauracji i sklepów z odzieżą/obuwiem w centrach handlowych nie osiąga dochodów. Pieniądze uzyskane z pracy zarobkowej powódka przeznaczała głównie na opłatę czynszu, zakup żywności, utrzymanie samochodu (naprawy), chemię, kosmetyki. Powódkę wspiera finansowo jej matka – E. P. (2). Partycypuje w kosztach wynajmu mieszkania w kwocie 100 zł miesięcznie, spłaca raty kredytu zaciągniętego na założenie instalacji gazowej do samochodu powódki, tankuje powódce samochód. Łącznie miesięcznie na utrzymanie powódki przeznacza kwotę ok. 500 zł. Kontakty powódki z ojcem są sporadyczne. Pozwany nie wspiera córki finansowo, poza orzeczonymi alimentami.

(dowód: zeznania pow ódki e-protokół rozprawy z dnia 30.03.2021 r. 00: 01:45 – k. 66-v; pozew – k. 2-5 ; zeznania świadka E. P. (2) e-protokół rozprawy z dnia 30.03.2021 r. 00: 13:52 – k. 66v-67)

Pozwany ma obecnie 51 lat. Jest właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. około 10 ha, które odpłatnie dzierżawi. Z tytułu dzierżawy uzyskuje dochód w wysokości 3200 zł rocznie. Nie pobiera dopłat z uwagi na zgłoszenie dzierżawy w (...). Wcześniej z tytułu dopłat do gruntów rolnych otrzymywał kwotę 6800 zł rocznie. Pozwany pracuje jako pomocnik wulkanizatora w (...) M. P. (2) z wynagrodzeniem wg oświadczenia 700 zł miesięcznie w wymiarze pracy – ¼ etatu. Pozwany określił koszty miesięczne własnego utrzymania na ok. 2 000 zł. Składają się na nie: rata kredytu w Banku Spółdzielczym w S. – 550 zł, opłata za energię elektryczną – 340 zł, opłata za telefon i za internet – łącznie 143 zł, opłata za wodę – 35 zł, śmieci – 30 zł, podatek rolny – 50 zł, zakup węgla – 240 zł, wyżywienie – 600 zł, chemia – 150 zł, butla gazowa – 50 zł, paliwo – 600 zł. Pozwany podniósł, że pożycza pieniądze od swego pracodawcy. Przyznał, że nie utrzymuje kontaktów z powódką.

(dowód: zeznania po zwanego e -protokół rozprawy z dnia 30.03.2021 r. 00: 07:23 – k. 66v-67; odpowiedź na pozew - k. 16-19)

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań stron i zeznań świadka E. P. (2) i oparł się na nim dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo M. P. (1) zasługuje na uwzględnienie w części, tj. do kwoty 500 złotych miesięcznie, zaś w pozostałym zakresie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. oboje rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Na obojgu rodzicach spoczywa zatem z mocy prawa obowiązek spełniania świadczeń alimentacyjnych na dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 k.r.o., z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wedle art. 96 k.r.o. obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Jedyną decydującą okolicznością warunkującą trwanie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają nawet obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku, bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu, na przykład dla ratowania zdrowia dziecka.

Pamiętać trzeba, iż zakres świadczeń alimentacyjnych jest podwójnie uzależniony. Z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42).

W omawianej sprawie pozwany G. P. osiąga dochody z tytułu pracy zarobkowej w wymiarze ¼ etatu w wysokości 700 zł miesięcznie. Jest właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. ok. 10 ha, które dzierżawi i z tytułu dzierżawy osiąga dochód 3200 zł rocznie (ok. 267 zł miesięcznie). Pozwany twierdzi, że problemy zdrowotne skłoniły go do dzierżawy ziemi. Jednakże zdaniem Sądu pozwany nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości zarobkowych. Uprawiając ziemię osiągałby znacznie wyższe dochody aniżeli dzierżawiąc ją. Z zeznań pozwanego wynika, iż z samych dopłat z (...) otrzymywał kwotę rzędu 6800 zł rocznie (tj. ok. 566 zł miesięcznie), podczas gdy z dzierżawy osiąga kwotę jedynie 3200 zł rocznie (267 zł miesięcznie). Obecnie pozwany pracuje jako pomocnik wulkanizatora w wymiarze ¼ etatu z dochodem 700 zł miesięcznie. Niemniej jednak pozwany nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających fakt leczenia się czy też orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, które uniemożliwiałyby mu podjęcie zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin, czy też było przeciwwskazaniem do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Faktyczne zatrudnienie nie określa możliwości zarobkowych pozwanego, tym bardziej, że z zeznań powódki wynika, że pozwany ma wszechstronne umiejętności w zakresie prac wykończeniowych w budownictwie, co daje mu możliwość podjęcia dodatkowego zatrudnienia w tym kierunku.

Pochylając się z kolei nad potrzebami M. P. (1), Sąd uznał, iż nie udowodniła ona ich zasadności w całości. Materiał dowodowy w postaci zeznań powódki wykazał, że w związku z pandemią (...)19 zatrudnienie w branże gastronomicznej, sklepach odzieżowych, obuwniczych nie daje gwarancji stałego dochodu. Powódka podejmowała prace w restauracjach, w sklepie obuwniczym niemniej jednak w związku z pandemią coronawirusa, czasowym zamknięciem galerii handlowych i restauracji nie osiąga obecnie żadnego dochodu. W tej sytuacji, wobec braku stałej pracy na terenie Ł., a jednocześnie specyfiki studiów zaocznych powódka powinna, być może, zweryfikować swoje plany mieszkaniowe i dostosować je do realnych możliwości finansowych, bowiem w przedstawionych wydatkach kwoty wynajmu i utrzymania mieszkania stanowią ponad ¼ części wydatkowanych środków. Powódka winna zastanowić się nad powrotem do domu matki w B., skoro zjazdy na studiach zaocznych odbywają się w weekendy (w związku z pandemią prawdopodobnie odbywają się zdalnie), zaś powódka nie ma stałego zatrudnienia na terenie Ł..

Powódka nadal uczęszcza do szkoły – jest studentką, w związku z brakiem wykształcenia, pandemią, nie ma stałego zatrudnienia, a obecnie nie osiąga żadnych dochodów. Zatem nadal obowiązek jej utrzymania obciąża oboje rodziców powódki. Matka powódki dobrowolnie partycypuje częściowo w kosztach wynajmu mieszkania w zakresie 100 zł miesięcznie, pokrywa koszty tankowania auta, spłaty należności za założenie instalacji gazowej w samochodzie córki. Łącznie miesięcznie wydatkuje na utrzymanie córki kwotę ok. 500 zł.

W niniejszej sprawie Sąd uwzględnił zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego i uznał, że jest w stanie pokrywać połowę kosztów bieżącego utrzymania powódki związanych z koniecznością zakupu żywności, odzieży, lekarstw, chemii i kosmetyków, akcesoriów na studia, dokonania opłat za telefon, tj. uiszczać na ten cel kwotę 500 zł miesięcznie.

Nałożony na rodziców obowiązek alimentacyjny w stosunku do własnego dziecka podlega regulacji specjalnej i uprzywilejowanej. Wynika to z tekstu art. 133 § 1 k.r.o. Czas trwania tego obowiązku nie jest ograniczony terminem i nie pozostaje też w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia wykształcenia. Jedyną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie obowiązku, jest to, czy dziecko może się utrzymać samodzielnie. Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletniość, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje usprawiedliwienie w dotychczas osiąganych wynikach w nauce. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 1997 r. (III CKN 257/97, OSNC 1998, nr 4, poz. 70): Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki”.

Zatem, jak to wynika z obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka – obowiązek ten ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co
z reguły łączy się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej. Możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji uprawnionej M. P. (1), która jest studentką pierwszego roku administracji, nie ma żadnego zawodu. Ponadto powódka podejmowała próby samodzielnego utrzymania się, jednakże w związku z brakiem wyuczonego zawodu i wykształcenia, a także w związku z ograniczeniami wynikającymi z rządowych obostrzeń dotyczących pandemii (...)19 nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Jeżeli powódka kontynuuje naukę, zgodnie ze swoimi zdolnościami i predyspozycjami, to za usprawiedliwione należy uznać jej alimentowanie. Wykładnia art. 133 § 1 bowiem nie może pozostawać w oderwaniu od art. 94, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy odpowiednio do jego uzdolnień. Na podkreślenie zasługuje w tym miejscu, że co do zasady pozwany nie kwestionował potrzeby alimentacji córki, tylko wysokość obowiązku alimentacyjnego i własne możliwości zarobkowe.

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy oraz zakres żądania sformułowanego przez M. P. (1), Sąd uznał, że zasadnym jest zasądzenie alimentów od G. P. na rzecz jego córki w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat do rąk powódki, jak również oddalił powództwo pozostałym zakresie. Alimenty zasądzono od dnia 1 kwietnia 2021 roku.

Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania.

Sąd nadał także wyrokowi w części zasądzającej powództwo rygor natychmiastowej wykonalności, na podstawie art. 333 § 1 k.p.c.